gabriela_mistral.jpg [523x636]

GABRIELA   MISTRAL - POETKA   CHILIJSKA
UR. 7.IV.1889, VICUNHA (ANDY), ZM. 10.I.1957, NOWY JORK

Gabriela Mistral
Lucila Godoy y Alcayaga, znana szerzej jako Gabriela Mistral, urodziła się w wysokogórskiej wiosce w Andach w rodzinie indiańsko-baskijskiej. Ojciec jej był tzw. palladorem, czyli wędrownym trubadurem, który układał wiersze z okazji świąt ludowych. Z powodu jego włóczęgowskiego trybu życia dziewczynka wychowywana była tylko przez matkę, która miała jeszcze córkę zpierwszego małżeństwa, Emilię. Właśnie pod wpływem Emilii,która została nauczycielką, Lucila również postanowiła poświęcić się pracy pedagogicznej.

W 1907 r. 

Będąc zatrudniona na posadzie pomocnika nauczyciela w szkole wiejskiej La Cantera zakochała się  i zaręczyła z miejscowym kolejarzem, który dwa lata później popełnił samobójstwo. Pod wpływem wstrząsu,  jakim była śmierć ukochanego, dwudziestoletnia dziewczyna zaczęła pisać wiersze, wydane później w tomie  Sonety śmierci (1911). Zbiór ten wyróżniony został główną nagrodą podczas konkursu literatury chilijskiej  Festiwal kwiatów w Santiago. Bojąc się, że miłosna tematyka wierszy może zaszkodzić jej w karierze pedagogicznej Lucila Godoy y Alcayaga opublikowała swój tomik pod pseudonimem Gabriela Mistral, którego  używać będzie do końca życia. Pseudonim ten wzięła od imienia i nazwiska swoich ulubionych poetów:  Gabriela dAnnunzio i  Frederica Mistrala.

W 1910 r.
Wygrała konkurs na posadę wykładowcy w szkole pedagogicznej w Santiago, następnie została  starszym inspektorem oświatowym w Antofagaste na północy Chile, gdzie uczyła jednocześnie języka hiszpańskiego,  historii i geografii. W tym czasie przeżyła jeszcze jedną nieszczęśliwą miłość: jej ukochany, również poeta,  wybrał dla pieniędzy inną - bogatą kobietę. Gabriela przeniosła się do Punta- Arenas na południu kraju,  a potem do Temuco, gdzie objęła stanowisko dyrektorki żeńskiego gimnazjum. Poznała tam szesnastoletniego  Pablo Nerudę, wówczas początkującego poetę, któremu wiele pomogła, udostępniając m.in. księgozbiory szkolnej biblioteki. W 1921 r. została dyrektorką gimnazjum w Santiago, a w roku następnym wydała zbiór wierszy Niepocieszenie, po którym zyskała miano poetki wielkich odcieni rozpaczy. O tomiku tym amerykański krytyk,  Mildread Adams, napisała:
Niepocieszenie to cierpienie i tragedia, samobójstwo ukochanego, męki kobiety,  która sprzeczała się z nim i straciła go; to niespełnione pragnienie posiadania dziecka z ukochanym mężczyzną.  Zgryzota, boleść i rozpacz łączą się z miłością do wiejskiego krajobrazu i wiejskich dzieci, ze zrozumieniem  wiejskiej misji nauczyciela w społeczeństwie.

Niedługo potem Gabriela Mistral zwolniona została ze stanowiska, ponieważ władze wydały przepis, w myśl, którego posady dyrektorskie obejmować mogli tylko ludzie z wyższym  wykształceniem uniwersyteckim. Poetka otrzymała propozycję od ministra oświaty w Meksyku, aby opracować  projekt reformy szkolnictwa w tym kraju. Z zadania tego wywiązała się znakomicie, a czas spędzony w Meksyku wykorzystała na studiowanie historii Indian. Wiele później podróżowała m.in. po Stanach Zjednoczonych,  Hiszpanii, Szwajcarii i Włoszech, a po powrocie do Chile otrzymała państwową rentę i posadę rządowego doradcy  do spraw kultury latynoamerykańskiej.


W 1924 r.
Opublikowała kolejny tomik wierszy Czułość, w którym poszerzyła znaczenie diapazon przeżyć  i ekspresji oraz dała wyraz swej głęboko chrześcijańskiej wizji świata. Zbiór ten wywarł wielkie wrażenie  na twórcach francuskich, takich jak m.in. Roger Caillois czy Paul Valery, który zauważył, że:
nie ma ani jednego wiersza Gabrieli Mistral, w jakim nie czułoby się namacalnej obecności rzeczy  i zjawisk natury, takich jak chleb, woda, sól, powietrze, góry, ziemia, owoce.

W 1926 r.
Poetka wyjechała do Paryża, gdzie pracowała dla jednej z komisji Ligi Narodów. Przygotowała  też w Europie publikacje utworów literatury latynoamerykańskiej, popularyzując m.in. poezję Pablo Nerudy.  W latach 1930 - 1931 wykładała na uniwersytetach w USA; potem poświęciła się służbie dyplomatycznej: w 1934 r. w Hiszpanii, a cztery lata później we Francji.  W 1938 r. wydała zbiór poezji Karczowanie, napisany pod  wpływem wojny domowej w Hiszpanii i mający antyfaszystowską wymowę.

W 1939 r.
Gabriela Mistral wyjechała do Brazylii, gdzie zaprzyjaźniła się z austryjackim pisarzem Stefanem  Zweigiem, który wyemigrował z Wiednia po anschlussie Austrii. W 1942 r. pod wpływem doniesień z Europy o ludobójstwie Żydów Zweig wspólnie z żoną popełnili samobójstwo. Półtora roku później to samo uczynił  osiemnastoletni kuzyn poetki, Juan Miguel, który mieszkał z nią od czwartego roku życia, i którego, nie mając  własnych dzieci, kochała jak syna.

W 1945 r.
Gabriela Mistral jako pierwsza przedstawicielka Ameryki Południowej uhonorowana została  literacką Nagrodą Nobla za:
poezję prawdziwego uczucia, czyniąc jej imię symbolem idealistycznych dążeń dla całej Ameryki Łacińskiej.
Podczas ceremonii wręczania nagrody członek jury, Hjalmar Gulberg powiedział:
Oddając cześć bogatej literaturze latynoamerykańskiej, witamy jej królową, twórczynię,Niepocieszenia,  która stała się piewczynią żałoby  i macierzyństwa.

W 1946 r.
Poetka została konsulem chilijskim w Los Angeles, pracując jednocześnie w Komisji Praw  Człowieka ONZ. Sześć lat później objęła posadę konsula we Włoszech, ale z powodu choroby opuściła Rzym  i zamieszkała w Nowym Jorku. W 1954 r. otrzymała tytuł doktora honoris causa uniwersytetów Santiago  i Columbia. W tym samym roku wydała ostatni zbiór poezji Tłocznia, napisany pod wpływem samobójstwa  Zweigów i Juana Miguela.